Diversiteit & Participatie
De Jonge Democraten omarmen de pluriforme samenleving. Wij geloven dat de diversiteit in onze samenleving een positieve bijdrage levert aan de samenleving in zijn geheel. Nederland is door haar diverse samenstelling een goudmijn aan kennis, expertise en achtergronden die bijdragen aan het welzijn van onze maatschappij, maar ook onze internationale concurrentiepositie. De Jonge Democraten erkennen echter dat er ontwikkelingen zijn die juist voortkomen uit onze diverse samenleving. Wij willen daar oplossingsgericht naar kijken met het oog op de toekomst. Dit programma dient daarom als aanleiding om naar de praktijk te kijken en voor de beschreven kwesties in dit programma gerichte praktijkinterventies te bedenken die gezamenlijk worden toegepast door overheden, kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
In het licht van globalisering en de veranderende samenstelling van de wereldpopulatie, is het belangrijk dat wij ons bewust zijn van de uitdagingen die hieruit voort komen. De Jonge Democraten pleiten voor een samenleving waarin elk individu in alle vrijheid deel kan uitmaken van onze samenleving. Dit moet losstaan van geslacht, geloof, beperking, seksuele voorkeur of culturele en etnische afkomst. Discriminatie is onacceptabel. De overheid dient alle vormen van discriminatie actief te bestrijden en te vermijden. Daarmee bedoelen we tevens positieve discriminatie, om gelijke kansen in de maatschappij te waarborgen.
Wij staan voor een toegankelijk, divers en tolerant Nederland. Nederland kent een veelheid aan verschillende identiteiten. Dit maakt Nederland aantrekkelijk in zowel sociaal-cultureel als economisch opzicht. Internationaal wordt dit eveneens erkend en gewaardeerd. Dit neemt niet weg dat er een uitdaging ligt die juist voortkomt uit onze pluriforme samenleving: wat betekent deze samenstelling voor de toekomst in sociaal, cultureel, economisch en politiek opzicht? De multiculturele samenleving is voor de Jonge Democraten een realiteit. We zien een multiculturele samenleving als een gemeenschap waarin verschillende culturele groepen in relatieve harmonie bestaan. De multiculturele samenleving betekent echter niet een ongelimiteerde ruimte voor alle culturele uitingen. Alleen door gezamenlijk de Nederlandse rechtsstaat te respecteren is harmonieus samenleven mogelijk.
Het diversiteitsvraagstuk is continu aan verandering onderhevig. Dit vraagt een heldere rol van het individu, de overheid en de markt. Het individu staat centraal, maar is geen eiland. De Jonge Democraten erkennen dat groepsverbanden binnen de samenleving van wezenlijk belang zijn. Individuen ontlenen hun identiteit voor een deel aan de groepen waarvan zij deel uit maken. Dit biedt kansen voor een pluriforme en diverse samenleving, maar ook bedreigingen wanneer verschillen tussen groepen tot spanningen leiden. Daarom pleiten de Jonge Democraten ervoor om groepsdenken zoveel mogelijk te vermijden. Het individu is altijd het uitgangspunt.
7.1. Individu
Het individu staat in zijn of haar eigen kracht en neemt een actieve rol op zich in de maatschappij. Elk individu moet de mogelijkheid krijgen om kansen optimaal te benutten. Het individu neemt initiatief om voor zichzelf en de omgeving een betere samenleving te creëren.
7.1.1. Overheid
De Jonge Democraten zijn van mening dat de rol van de overheid faciliterend is. De overheid maakt een duidelijk onderscheid tussen interveniëren in de dagelijkse praktijk van individuen en faciliteren bij het participatieproces van individuen. De overheid intervenieert wanneer een individu niet in staat is om op zelfstandige wijze gebruik te maken van de sociale voorzieningen binnen onze samenleving, zoals bij mensen met een beperking en mensen die als gevolg van hun status als asielzoeker de Nederlandse taal en cultuur nog niet machtig zijn. De overheid biedt burgers mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Participatie van burgers aan de samenleving draagt bij aan een sterke en tolerante maatschappij.
De Jonge Democraten zijn van mening dat de overheid aandacht moet besteden aan diversiteit. Diversiteit levert een positieve bijdrage aan de samenleving. Echter kunnen verschillen in taal en cultuur een probleem opleveren in het contact tussen mensen met een verschillende afkomst. Dit probleem moet worden ondervangen door vroegtijdig te starten met voorlichting over diversiteit. De verschillende overheidssectoren dienen rekening te houden met het verschil in taal en cultuur om een open en toegankelijke houding te kunnen bieden jegens ieder individu. Volgens ons is de overheid een bemiddelaar tussen het individu en de markt als de situatie dat vraagt. Denk hierbij aan de herintegratie van arbeidsongeschikten, werklozen en ex-gedetineerden. Ook waarborgt de overheid de werkgelegenheid voor minder bedeelden en verlaagt de drempels om actief deel te nemen aan de arbeidsmarkt en het onderwijs.
7.1.2. Bedrijfsleven
De Jonge Democraten zijn van mening dat bedrijven zoveel mogelijk kansen moeten bieden aan iedereen. Bedrijven hebben een verantwoordelijkheid in het naleven van het diversiteitsbeleid. De overheid heeft een taak de bedrijven aan te spreken op nalatigheid in het naleven van het diversiteitsbeleid.
7.2. Participatie
De Jonge Democraten zien sociaal-maatschappelijke, politieke en economische participatie als een belangrijk middel voor individuele ontplooiing. Door samen te werken en samen te leven leert men van elkaar, worden vernieuwende initiatieven ontwikkeld en worden positieve bijdragen aan de samenleving geleverd. Actieve participatie helpt individuen en maatschappelijke groepen uit hun isolement, waarbij de eigen kracht van mensen en kansen voor het individu voorop staan. We moeten echter rekening houden met een aantal ontwikkelingen in onze samenleving waar een gerichte benadering voor nodig is. Dit zijn: het participatieproces van migranten, participatie van mensen met een handicap, emancipatie van LHBT’ers, gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, prostitutie en de sociaaleconomische positie van asielzoekers.
7.3. Participatieproces van migranten
Participatie in de samenleving is de sleutel tot integratie van immigranten. Het volgen van een inburgeringscursus is essentieel om de integratie te stimuleren. Deze cursus richt zich op de Nederlandse taal, cultuur, grondrechten, onderwijs en oriëntatie op de arbeidsmarkt. Het inburgeringtraject moet verplicht zijn en gratis mits de cursus met goed gevolg is afgelegd. De verplichting van deze cursus is nodig om de eerste stap in het participatieproces te garanderen, namelijk communicatie. Het volgen van onderwijs is volgens de Jonge Democraten een belangrijke randvoorwaarde en een visitekaartje voor de arbeidsmarkt. De JD is van mening dat individuen erkend moeten worden voor hun kwaliteiten.
Participeren betekent ook betrokken raken bij de omgeving. De Jonge Democraten zien cultuurparticipatie en sport als een belangrijk middel. Kunst, cultuur en sport kunnen als verbindende factoren dienen om de betrokkenheid van individuen met verschillende identiteiten en de verbinding met de samenleving te waarborgen. Door initiatieven en projecten die gericht zijn op het uitwisselen van elkaars achtergronden geloven wij dat er wederzijds begrip gekweekt kan worden. De JD ziet hier voor de overheid enkel een faciliterende rol weggelegd en legt de verantwoordelijkheid voor de verbinding tussen individuen bij de individuen zelf.
De Jonge Democraten zijn voorstander van een diverse wijksamenstelling. De JD steunt echter geen doelgroepenbeleid dat deze diversiteit forceert. De Jonge Democraten spreken zich uit tegen elke vorm van discriminatie in woonwijken. Woningcorporaties zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor burgers in gevallen van pesten en discriminatie. Het is daarom wenselijk dat deze woningcorporaties in dit soort gevallen zich bemiddelend opstellen zodat inmenging van de overheid het laatste redmiddel is.
7.4. Participatieproces van mensen met een handicap
Aan mensen met een handicap moet door zowel de overheid als het bedrijfsleven een helpende hand toegestoken worden zodat zij kunnen werken naar hun vermogen, hun talenten kunnen benutten en zo een positieve bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij. Omdat bedrijven hier vaak uitsluitend aan meewerken mits daar financiële prikkels tegenover staan, is het van belang dat de overheid en het bedrijfsleven gezamenlijk kijken naar wat zij structureel voor deze individuen kunnen betekenen.
De JD vindt dat de overheid de verantwoordelijkheid draagt om mensen te faciliteren bij het vinden van werk. De markt komt hierin tegemoet. Dit geldt nog sterker als mensen door een fysieke of psychische handicap niet in staat zijn om zelfstandig een baan te vinden. Het geven van uitkeringen en deze mensen thuis laten zitten, is vaak niet de beste oplossing voor de maatschappij en voor het individu. Daarom is het belangrijk dat de overheid via scholing, training, afspraken met het bedrijfsleven en sociale werkplaatsen mogelijkheden biedt voor arbeidsgeschikten met een handicap.
Rechten brengen echter ook plichten met zich mee. Om goed te functioneren binnen de samenleving is er een proactieve houding vereist. Het tonen van initiatief, wilskracht en doorzettingsvermogen zijn hierbij essentieel. De Jonge Democraten verwachten ook van individuen met een beperking dat zij bereid zijn om hun steentje bij te dragen aan de maatschappij als dit binnen hun mogelijkheden ligt. Daar staat tegenover dat zij begeleiding of een uitkering kunnen ontvangen.
7.5. Emancipatie van LHBT’ers
De Nederlandse overheid is volgens de Jonge Democraten primair verantwoordelijk voor het voorkomen van discriminatie op het gebied van seksuele geaardheid en genderidentiteit. Om discriminatie te voorkomen is het belangrijk dat kinderen eerlijk onderwijs krijgen over hoe de maatschappij eruit ziet en voorlichting krijgen over seksuele geaardheid en genderidentiteit. Daarnaast willen we graag benadrukken dat geslacht iets anders is dan gender, de eigenschappen die we als maatschappij aan een geslacht geven. Daarom moeten er geen onnodige regels zijn die transgenders in de weg zitten om hun leven vrij in te richten.
7.6. Gelijkwaardigheid tussen man en vrouw
Man en vrouw zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig. Daarom moeten mannen en vrouwen gelijke kansen krijgen. Dit draagt tevens bij aan een betere samenleving. Beiden zijn verantwoordelijk voor het grijpen van kansen die onze samenleving biedt om bij te dragen aan het individueel en gemeenschappelijk welzijn. Wij geloven ook dat de economie ervan profiteert als zowel mannen als vrouwen actief bijdragen.
Het inkomen voor mannen en vrouwen is nog lang niet gelijk. De Jonge Democraten beschouwen dit als een onwenselijke situatie. De overheid moet het bedrijfsleven stimuleren om actief gelijke kansen te creëren voor individuen. Het individu is echter zelf verantwoordelijk om deze kansen te benutten. Het ouderschapsverlof in Nederland moet hervormd worden, omdat dit momenteel teveel gericht is op vrouwen. Hierdoor wordt de zorgtaak automatisch bij vrouwen gelegd. Om gelijkwaardige kansen te creëren voor mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt dient kinderopvang betaalbaar en beschikbaar te zijn. De Jonge Democraten stellen dat er gestreefd moet worden naar meer kinderopvangplekken, zodat ouders hun kinderen dicht bij hun werk en/of woonplek onder kunnen brengen.
De Jonge Democraten staan achter de introductie van flexibele werktijden. De JD gelooft dat dit bijdraagt aan de gelijke kansen voor mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt omdat het ouderschap beter te combineren is.
Het huidige systeem zorgt ervoor dat minder moeders een functie op niveau kunnen hebben en minder vaders voor hun kinderen kunnen zorgen. Om een verandering te bewerkstelligen zijn er een aantal zaken nodig: een gelijk loon, betaalbare en beschikbare kinderopvang en een uitgebreid vaderschapsverlof. Dit zal uiteindelijk leiden tot gelijkwaardige kansen voor man en vrouw én meer vrouwen in topfuncties. Mannen en vrouwen zijn zowel gelijk in de mate waarin zij in staat zijn een kind op te voeden, als in de mate waarin zij in staat zijn een topfunctie te vervullen. Op dit moment zorgen impliciete en expliciete ideeën over wie de kinderen zouden moeten opvoeden ervoor dat minder moeders een functie op niveau hebben en minder vaders voor hun kinderen zorgen. Dit is achterhaald en daarom moet het huidige systeem in Nederland hervormd worden. De Jonge Democraten geloven dat bovenstaande veranderingen zullen leiden tot de gewenste cultuuromslag.
7.7. Prostitutie
Vrijwel ieder mens heeft behoefte aan contact, intimiteit en seksualiteit. Mannelijke en vrouwelijke sekswerkers komen tegemoet aan deze menselijke behoeften en kunnen zo een nuttige rol vervullen in een gezonde samenleving. De Jonge Democraten pleiten ervoor dat prostitutie als een normaal en zinvol beroep wordt gezien, waar elk individu voor mag kiezen en zich niet voor hoeft te schamen. Dit kan door middel van wettelijk vastgestelde arbeidsvoorwaarden, collectieve arbeidsovereenkomsten, vakbonden en verenigingen. Tegelijkertijd zijn er grote problemen vanwege mensenhandel, gedwongen prostitutie en onveilige werkplekken. Legale prostitutie is volgens de Jonge Democraten de juiste manier om misstanden aan het licht te laten komen. De overheid heeft een verantwoordelijkheid in de bescherming van sekswerkers, ook om te voorkomen dat zij in de illegaliteit belanden. De Jonge Democraten pleiten daarom voor continue bescherming door politie, veiligheidsinstanties en opsporingsinstanties. Ook goede opvang en passende nazorg voor slachtoffers van gedwongen prostitutie is van groot belang. De Jonge Democraten willen dat op Europees niveau concrete afspraken gemaakt worden om slachtoffers intensief te begeleiden om weer zelfstandig te kunnen functioneren in de samenleving.
7.8. Integratie van asielzoekers
Asielzoekers bevinden zich in alle landen in een kwetsbare positie. Tijdens hun asielaanvraagprocedure leven ze in onzekerheid over hun verblijfsstatus en deze wachttijd kan in Nederland hoog oplopen.
Asielzoekers zitten soms jaren in asielzoekerscentra, zonder te mogen werken en zichzelf te mogen ontwikkelen. Door onderwijs en arbeidsoriëntatie te koppelen aan de al bestaande dagbesteding kan er een positieve bijdrage worden geleverd aan het dagelijkse leven en de toekomst van asielzoekers, ongeacht de plek waar zij uiteindelijk terecht zullen komen. Asielzoekers die zichzelf kunnen ontwikkelen door middel van een dergelijke dagbesteding, kunnen tevens een bijdrage leveren aan de samenleving en de economie. Bovendien zou de toegang tot persoonlijke ontwikkeling en de motivatie tot participatie ervoor kunnen zorgen dat asielzoekers in een later stadium minder moeite zullen hebben met hun inburgeringscursus en de integratie in de Nederlandse samenleving.
De overheid, met name de gemeenten, draagt met betrekking tot asielzoekers een grote verantwoordelijkheid als het op de huisvesting en gezondheidszorg aankomt. Het recht op zorg ligt in internationale verdragen verankerd en de Jonge Democraten zijn van mening dat eenieder die zich in Nederland bevindt het recht heeft op goede medische zorg. De toegang tot medische zorg moet uiteraard ook gelden voor (uitgeprocedeerde) asielzoekers. De informatievoorziening over de verstrekking van medische zorg aan illegalen en asielzoekers zou volgens de JD verbeterd moeten worden. Dit geldt niet alleen voor de informatie die aan de zorgverleners en zorgverzekeraars verstrekt wordt, maar ook de informatievoorziening naar de doelgroep toe. De JD is zich bewust van het belang van een nauwe samenwerking tussen de overheid (met name de gemeenten), zorgverleners en zorgverzekeraars op het gebied van verstrekking van medische zorg aan asielzoekers.
De Jonge Democraten willen dat de gemeente met betrekking tot de huisvesting van asielzoekers rekening houden met de omgeving waar zij in terecht komen. In samenwerking met de woningcorporaties kan de overheid nadenken over het aanbieden van verschillende soorten huisvesting voor asielzoekers. Het is wenselijk dat asielzoekers zich binnen een veilige en prettige woonomgeving begeven, waarbinnen zij zich vrijelijk kunnen bewegen. Het is hierbij belangrijk dat de omgeving van asielzoekerscentra betrokken wordt bij de vestiging van asielzoekers om wederzijds begrip te kweken, maar ook het integratieproces effectiever te laten verlopen.